در این روزها که نرخ ارزها و به خصوص نرخ دلار از نوسانات بالایی برخوردار است و بخش زیادی از مردم به خرید و فروش دلار می‌پردازند یا دارایی خود را به دلار تبدیل می‌کنند، بد نیست که در مورد انواع دلار در ایران بیشتر بدانیم. اگر شما نیز قصد خرید و فروش دلار را دارید در این مقاله با ما همراه باشید.

تقریبا بی معنا است که کسی در آمریکا بگوید دلار فردایی می‌خواهم یا دلار را ترجیحا از لس آنجلس تهیه می‌کنم به جای نیویورک. همان طور که به کار بردن خرید ریال فردایی یا تفاوت ریال سلیمانیه و مشهد در ایران معنایی ندارد. اما وقتی ارز مهمی مثل دلار از وطنش خارج می‌شود و قرار است به عنوان نوعی کالای مرجع در دیگر نقاط جهان خرید و فروش شود، معانی مختلفی پیدا خواهد شد. در این مقاله می‌خواهیم این اصطلاحات و معانی را در مورد دلارهای موجود در ایران توضیح دهیم.

انواع دلار در ایران

شاید برای شما جالب باشید که بدانید در ایران تنها سه نرخ رسمی برای دلار داریم. دلار کالاهای اساسی، دلار نیمایی و دلار آزاد. اما اگر شما قصد خرید و فروش دلار را داشته باشید با نرخ‌های متفاوت‌تر و لیست بلندبالاتری برای نرخ دلار و به طور کلی ارز در ایران روبه رو خواهید شد. این نرخ‌های مورد معامله در بازار ایران غیررسمی هستند اما به هر حال وجود دارند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه انواع نرخ دلار در بازار ایران را به شما معرفی خواهیم کرد. (برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع دلار می‌توانید مقاله انواع سکه و اسکناس دلار را مطالعه کنید.)

دلار سفید و آبی

دلار سفید یا آبی در واقع اشاره به سال ساخت دلارها دارد. دلارهایی را که قبل از سال 2013 طراحی و چاپ شده‌اند دلار سفید می‌گویند و دلارهای بعد از این سال به علت وجود یک نوار آبی در وسط آن، دلار آبی نامیده می‌شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که احتمال تقلبی بودن دلارهای آبی کمتر است و امکان تشخیص اصل و تقلبی بودن آن از یکدیگر راحت‌تر است. دلارهای سفید جزئیات کمتری دارند، جنس کاغذ قابل دسترس‌تری دارند و نهایتا نواری آبی که به سختی تهیه و کارگزاری می‌شود را ندارند. به همین علت دلارهای سفید بسیار ساده‌تر جعل می‌شوند. این مسائل در قیمت دلارها در ایران تاثیر گذاشته و دلار سفید عموما  ارزان‌تر از دلار آبی است. البته این تفاوت قیمت قاعده‌ی مشخصی ندارد و رسمی نیز نیست، اما به هر حال وجود دارد.

دلار تهران

دلار تهران دلاری است که در تهران معامله می‌شود اما خودش دارای انواع بسیاری است که بر اساس محلی که مورد معامله قرار می‌گیرد نام گذاری شده است. از انواع دلار تهران می‌توان دلار سبزه میدان، دلار منوچهری، دلار افشار، دلار چهار راه استانبول و… را نام برد.

دلار تهران تقریبا اصلی‌ترین مرجع قیمت گذاری دلار آزاد در ایران است. اما فکر نکنید پشت این مرجع یک دستگاه عریض و طویل و دقیق وجود دارد. دلار تهران از دل رقابت‌ها و اخبار و شایعاتی که میان صرافی‌ها وجود دارد قیمت گذاری می‌شود. اگر شایعه شود که سبزه میدان آتش گرفته احتمالا دلار افشار و منوچهری افزایش قیمت خواهند داشت، اگر خبر برسد در منوچهری علی رغم افزایش قیمت مردم برای دلار صف بسته‌اند، قیمت در نقاط دیگر بیشتر می‌شود، اگر هرکس سعی کند دلارش را با پایین‌ترین قیمت به صرافی‌ها بفروشد همه‌ی صرافی‌ها قیمت دلارهایشان را کاهش خواهند. نسبت به اتفاقاتی که در تهران و بازار دلارش رخ می دهد، دلار در سراسر ایران قیمت گذاری می‌شود. البته استثنائاتی هم دارد که جلوتر خواهیم گفت.

دلار مشهد

دلاری که وارد ایران می‌شود از مرزها می‌آید و در تهران قیمت گذاری می‌شود. اما اگر کسی در همان نزدیکی مرز بخواهد دلار را از وارد کننده‌ها بخرد چه می‌شود؟ می‌تواند دلار ارزان‌تری بخرد که حداقل هزینه‌ی حمل تا تهران را به آن اضافه نکرده‌اند. مشهد یکی از نقاطی است که این اتفاق می‌افتد و قیمت گذاری دلار مشهد همیشه متفاوت از تهران است. البته با صعود و سقوط دلار در تهران، دلار مشهد هم دست خوش تغییراتی متناسب با آن می‌شود، اما در باز‌ه‌ی قیمت پایین‌تر نسبت به تهران.

دلار سلیمانیه و دلار هرات

حالا تصور کنید به یک دلار نه هزینه‌ی حمل تا تهران اضافه شود و نه حتی هزینه‌ی واردات. نتیجه این اتفاق باز هم ارزان‌تر شدن دلار است. سلیمانیه و هرات محل‌هایی برای خرید دلارهایی هستند که از دلار مشهد هم ارزان‌تر است. البته با تسلط طالبان بر افغانستان تقریبا دلار هرات دیگر منسوخ شده است. اما دلار سلیمانیه همچنان وجود دارد و از دلار مشهد و تهران ارزان‌تر مبادله می‌شود. در عین حال تغییرات ارزش دلار سلیمانیه متناسب با تغییرات ریال در ایران نیست، بلکه متناسب با تغییرات ارزش خود دلار در جهان است. بنابراین دلار سلیمانیه ممکن است تفاوت‌های قیمت بیشتری داشته باشد.

دلار فردایی

از دیگر انواع دلار در ایران می‌توان به دلار فردایی اشاره کرد. این نوع دلار یک ریسک است. ممکن است سود یا ضرر زیادی داشته باشد. برای مثال شما با توجه به قیمت دلار امروز صد دلار سفارش می‌دهید و بر اساس همین قیمت روز هم هزینه‌اش را از شما می‌گیرند اما فردا به شما دلار را تحویل خواهند داد. حالا ممکن است از امروز تا فردا قیمت دلار افزایش یابد و شما سود کنید، یا قیمتش کاهش یابد و شما ضرر کنید. در هر صورت شما صد دلار خواهید داشت با هر ارزشی که پیدا کند.

دلار نیمایی

دلار نیمایی در سامانه‌ی نیما (سامانه‌ی نظام معاملات یکپارچه‌ی ارزی) خرید و فروش می‌شود و این خرید و فروش بین صادرکنندگان و واردکنندگان رخ می‌دهد. ارزش این دلار توسط دولت تعیین می‌شود اما دولت مستقیما در حجم دلار موجود در بازار نیما دخالت ندارد. این خصوصیت دستوری ارز نیمایی باعث شد که چندان رواج پیدا نکند. چرا که ارزش این دلار نه بر اساس عرضه و تقاضا بلکه بر اساس دستورات دولت است. بهتر است بدانید که معمولا قیمت دلار نیمایی کمتر از نرخ بازار آزاد و بیشتر از دلار دولتی است.

دلار دولتی

دلار دولتی، دلاری است که دولت جهت برخی امور تجاری خاص در اختیار تجار قرار می‌دهد. ارزش این دلار هم توسط دولت تعیین می‌شود و معمولا بسیار ارزان‌تر از دلار آزاد است. دولت این نوع دلار را عموما برای کالاهای اساسی اختصاص می‌دهد و نرخ آن روزانه توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود. معمولا نوسان این نوع دلار نسبت به بازار آزاد و نرخ‌های دیگر دلار کم‌تر است.

طی آخرین تغییرات تنها 25 ردیف کالای اساس تعیین شده و دولت تنها به وارد کنندگانی این ارز را می‌دهد که با کالاهای اساسی مثل برنج، گندم، گوشت، مرغ، چای و … سر و کار داشته باشند. مشکل اصلی این دلار فسادزا بودن آن است. چرا که افراد پر نفوذ این دلار را خریداری می‌کنند و به جای واردات کالاهای اساسی برای خودشان کالای لوکس وارد می‌کنند یا اصلا در بازار آزاد به فروش می‌رسانند. در عین حال چون از قبل افراد پر نفوذی بودند، امکان پیگیری فساد مالی آن‌ها وجود ندارد.

دلار حج

دلار حج را به حجاج می‌دهند. نکته ای که وجود دارد این است که این دلار حتی از دلار دولتی و نیمایی هم ارزان‌تر است. علت آن هم این است که برای حجاج تسهیلات متعددی در نظر گرفته می‌شود که یکی از آن‌ها همین دلار حج است. به هر فرد در هر سفر حج مقدار مشخصی دلار تعلق می‌گیرد که این مقدار هم ثابت نبوده و نسبت به شرایط اقتصادی متغیر است.

دلار سنا

سنا (سامانه‌ی نظارت ارز) یک سامانه است که توسط بانک مرکزی جهت ثبت قیمت دلار توسط صرافی‌ها ایجاد شده و کارکرد اصلی‌اش ارائه‌ی قیمت متوسط دلار با توجه به قیمت‌هایی است که صرافی‌ها ثبت می‌کنند. اما این سامانه هم چندان موفق نبود و به منبع قابل اعتمادی جهت قیمت گذاری تبدیل نشد. علت هم این است که صرافی‌ها در یک بازار غیر متمرکز و رقابتی فعالیت می‌کنند و علاقه‌ای ندارند در یک بازار متمرکز وارد شوند و اختیارشان بر روی دارایی خود را از دست بدهند. با این حال سنا به فعالیت خود ادامه می‌دهد و همیشه قیمت‌های دلار را اعلام می‌کند. اما این قیمت‌ها برای خرید و فروش در بازار مورد استناد قرار نمی‌گیرند.

دلار مسافرتی

در گذشته به افرادی که قصد مسافرت خارج از کشور را داشتند مقداری دلار تعلق می‌گرفت که قیمتش یک درصد بالاتر از ارز دولتی بود. اما در سال‌های گذشته با توجه به کمبود ارز دولتی و نیمایی، قیمت یک درصد بالاتر اجرا نمی‌شود و حتی در اکثر موارد دلار مسافرتی تفاوت چندانی با دلار آزاد ندارد. دلار مسافرتی یکی از پرطرفدارترین انواع دلار در ایران است.

دلار حواله‌ای

دلار حواله‌ای نیز یکی دیگر از انواع نرخ دلار در ایران است که توسط صرافی‌هایی که در خارج از ایران دارای حساب ارزی هستند، برای افراد حواله می‌شود. صرافی کیان نیز می‌تواند برای شما حواله‌ی دلار را با سرعت و قیمت ویژه انجام دهد. ما تضمین می‌کنیم که برای تمامی حواله جات ارزی بهترین قیمت را برای شما در نظر بگیریم. اگر شما نیز قصد انجام حواله دلار را دارید، همین حالا با یکی از کارشناسان ما تماس بگیرید.

تماس با صرافی کیان انگلستان:

Whats App: +44 7944888007

Whats App: +44 07502373000

Free land line: 08008303000